Bemiddeling is een alternatieve vorm van geschillenbeslechting waarbij partijen, onder begeleiding van een neutrale bemiddelaar, zelf op zoek gaan naar een oplossing voor hun geschil.
In geval van bemiddeling zal een oplossing niet worden opgelegd door een rechter, een arbiter of een andere door partijen aangeduide derde, maar zullen partijen op basis van hun werkelijke belangen komen tot een gezamenlijk gedragen oplossing.
Het is daarbij de taak van de bemiddelaar om de communicatie tussen partijen terug te herstellen en partijen te begeleiden tot het komen van een gezamenlijke oplossing. Een succesvolle bemiddeling veronderstelt dat partijen bereid zijn om naar elkaar te luisteren.
De bemiddelaar neemt daarbij een onafhankelijke en onpartijdige positie in tussen partijen. Waar nodig zal de advocaat-bemiddelaar partijen tevens bijstaan met de nodige objectieve juridische informatie zodat partijen met voldoende kennis van zaken tot een evenwichtige beslissing kunnen komen.
De bemiddelaar verzamelt informatie over het geschil, en peilt naar de standpunten van de partijen over het geschil en probeert inzicht te krijgen in wat van belang is voor elke betrokkene. Door partijen wederzijds inzicht te laten krijgen in wat voor elk belangrijk is, kan in deze eerste fase reeds gezorgd worden voor een vertrouwensklimaat.
De bemiddelaar zal elk van de partijen zijn visie en standpunt over het voorliggende geschil beluisteren en nagaan of dit goed begrepen werd, zo door de bemiddelaar als door de tegenpartij(en). Immers kan door het wegwerken van eventuele misvattingen en communicatiestoornissen alleen al een scherper beeld worden opgehangen van de werkelijke inzet van het geschil. Door het duidelijk scheiden van de inhoud van het geschil van de ruis veroorzaakt door emoties, vooroordelen en apriorismen, zullen partijen zich bewust worden van het werkelijke probleem waarvoor een oplossing zal moeten gezorgd worden.
Vanuit de standpunten van partijen zal de bemiddelaar op basis van de aanbreng van de partijen verduidelijken wat de noden en de belangen zijn van iedere partij. Bijna vanzelf zal blijken of alle belangen naar voor gekomen zijn, dan wel sommige ervan nog een sluimerend bestaan leiden en de onderhandeling kunnen doen stranden. Daarom zal de bemiddelaar partijen daarover bevragen tot partijen formeel bevestigen dat er geen andere belangen meer zijn dan de opgelijste.
Het kan gebeuren dat een partij terughoudend is om voluit te spreken in aanwezigheid van de andere partij(en). Wanneer dit zich voordoet, kan de bemiddelaar aan partijen voorstellen om met elk van hen een afzonderlijk gesprek te hebben. Alles wat in caucus gezegd werd, zal vertrouwelijk blijven tussen de bemiddelaar en de betreffende partij, tenzij deze ermee instemt bepaalde elementen toch in het debat te brengen. Deze gelijke behandeling van partijen en vertrouwelijkheid is nodig om de neutraliteit van de bemiddelaar volkomen te vrijwaren. Het oordeelkundig gebruik ervan door de bemiddelaar zal vaak voor een doorbraak zorgen in de onderhandeling.
De bemiddelaar onderzoekt samen met de partijen opties tot mogelijke oplossingen en helpt hen om te bepalen wat de oplossing is die het best tegemoet komt aan de noden en belangen. Een bemiddeling is en blijft een onderhandeling waarbij men het beste resultaat voor de cliënt wenst te bekomen. Het enige verschil met een onderhandeling is dat er een derde bij betrokken wordt, die de trajectbewaker is en de partijen begeleidt bij het zoeken naar een oplossing.
Het is altijd mogelijk dat de bemiddeling wordt beëindigd zonder akkoord of met een gedeeltelijk akkoord. In geval van een door de rechter bevolen bemiddeling informeren de partijen de rechter over de afloop van de bemiddeling. Indien ze niet tot een akkoord zijn gekomen, kunnen ze om een nieuwe termijn verzoeken of vragen dat de procedure wordt voortgezet. Wanneer de partijen met behulp van de bemiddelaar – al dan niet met (permanente) bijstand van advocaten - tot een akkoord komen, wordt neergeschreven wat overeengekomen werd en door de partijen ondertekend. Artikel 1733 (link is external) Ger. Wetboek voorziet in de mogelijkheid om het bemiddelingsakkoord ter homologatie te kunnen voorleggen aan de bevoegde rechtbank. Deze homologatie heeft de gevolgen van een akkoordvonnis. Er is geen verplichting zulks te doen en een homologatie wordt meestal aangevraagd (door één der partijen is voldoende) indien de andere partij haar verplichtingen of engagementen niet uitvoert of naleeft.
Eenzijdige minnelijke expertises komen vaak voor. Bijvoorbeeld : een arts levert attesten af, een architect maakt een verslag over een bouwgebrek, een landmeter schat een stuk grond, ... Vaak wordt aan een deskundige gevraagd om de oorzaak van schadeverschijnselen te bepalen en om een raming van de schade en de herstellingskosten op te maken.
Een tegensprekelijke minnelijke expertise gebeurt op verzoek van twee of meer partijen, die onderling overeenkomen om een probleem, dat zij zelf niet opgelost krijgen, te laten onderzoeken door een deskundige. Dit kan gaan over : bouwkundige gebreken, geschillen over afwerkingsgraad en minderwaarde, betwisting van facturen, enz ... Aan de expert wordt gevraagd om een oordeel te geven over het probleem en een oplossing voor te stellen. Meestal zijn de partijen nog niet in een rechtszaak verwikkeld en doen zij beroep op een minnelijk deskundige om een oplossing buiten de rechtbank te bekomen, om zo lange procedures en hoge kosten te vermijden.
Er zijn twee vormen van tegensprekelijke minnelijke expertise :
Bij deze vorm van expertise, ook wel Bindend deskundigenadvies genoemd, komen partijen overeen om het deskundigenverslag als bindend te aanvaarden. Er zal later geen gerechtsdeskundige meer aangesteld kunnen worden.
Partijen vragen aan een extern deskundige om een onderzoek te voeren en om te bemiddelen in een geschil dat tussen hen is ontstaan, teneinde een oplossing uit te werken voor het probleem en het geschil te bevindingen met een regeling, neergeschreven in een overeenkomst of in een dading. Een dading is een schriftelijke overeenkomst waarbij partijen een einde maken aan een bestaand of toekomstig geschil door middel van wederzijdse toegevingen. Een dading is onherroepelijk en er kan later niet meer op terug gekomen worden. In de dading wordt gedetailleerd omschreven op welke wijze de partijen hun meningsverschil bevindingen en hoe de afrekening zal gebeuren. In deze afrekening worden ook de kosten van de deskundige opgenomen.
Arbitrage is een vorm van alternatieve geschillenbeslechting die een aantal niet te miskennen voordelen met zich meebrengt. Partijen die in een conflict verzeild raken, kunnen overeenkomen om dat geschil voor te leggen aan een scheidsgerecht. Zo’n geschil kan verband houden met een contractuele of andere verhouding die tussen hen bestaat. Het scheidsgerecht verleent een bindende arbitrale uitspraak nadat het beide partijen heeft gehoord. Indien nodig kan deze arbitrale uitspraak ook het voorwerp worden van een gedwongen tenuitvoerlegging.
Arbitrage kan slechts plaatsvinden mits het uitdrukkelijke akkoord van alle betrokken partijen. Dit akkoord kan deel uitmaken van een bestaande overeenkomst, maar kan ook na het ontstaan van het geschil worden gesloten.
Een arbitrageprocedure duurt gemiddeld 8 maanden tot één jaar. Deze beperkte tijdsduur is te danken aan de afwezigheid van hoger beroep, de flexibele en informele procedure, en de vereiste beschikbaarheid en deskundigheid van de arbiters. In het geval van een geschil met een beperkt geldelijk belang ( < 25.000 EUR) wordt die tijdsduur zelfs nog ingekort tot gemiddeld vier maanden. Deze procedure voor geschillen met een beperkt geldelijk belang verloopt in principe volledig schriftelijk en er wordt telkens slechts één arbiter benoemd.
Een arbitrageprocedure is strikt vertrouwelijk, in tegenstelling tot een procedure bij de rechtbank die doorgaans openbaar is. De arbiters zijn gehouden tot strikte discretie, de betrokken partijen worden achter gesloten deuren gehoord en de arbitrale uitspraak kan enkel mits toestemming van de partijen publiek worden gemaakt. Dit klimaat van vertrouwen en discretie beoogt ook de relaties tussen de partijen optimaal te vrijwaren.
Voor iedere nieuwe arbitrageprocedure wordt bekeken welke arbiters over de juiste expertise en kennis ter zake beschikken.
De kostprijs wordt berekend in verhouding tot de financiële waarde van de vorderingen in het geding. Bovas stelde tarieflijsten op die reeds op voorhand een nauwkeurige schatting van de kostprijs van de arbitrage moeten toelaten. Door de afwezigheid van hoger beroep en het snellere verloop van de procedure worden bovendien veel kosten bespaard.
De deskundige brengt de partijen aangetekend op de hoogte van zijn aanstelling en bepaalt de datum van de startvergadering of 'installatievergadering' waarop het eerste plaatsbezoek zal doorgaan. Doel van dit bezoek is vaststellingen doen, documenten in ontvangst nemen en de partijen te aanhoren wanneer zij hun standpunten verdedigen. De advocaten van partijen zijn aanwezig op de installatievergadering.
Soms wordt schade vastgesteld (bv. barsten, vochtplekken, verzakkingen) en is niet duidelijk wat de oorzaak daarvan is. De deskundige zal bijkomende onderzoeken ter plaatse doen, eventueel bijgestaan door specialisten, om de oorzaak te bepalen. Belangrijk is de tegensprekelijkheid van het onderzoek. De deskundige moet er zorg voor dragen dat alle partijen worden uitgenodigd op alle expertise-verrichtingen, en de kans krijgen om aanwezig te zijn bij de plaatsbezoeken. Ook alle documenten met betrekking tot de expertise moeten steeds aan alle partijen worden overgemaakt.
Afhankelijk van de bereidheid van partijen om een regeling te treffen, zal de deskundige een verzoeningsvoorstel formuleren of een uitgebreid voorverslag opmaken. In het voorverslag bepaalt de deskundige zijn standpunt over oorzaak en verantwoordelijkheid en doet een voorstel van afrekening tussen partijen.
Partijen onderzoeken het regelingsvoorstel en gaan al dan niet akkoord. Ingeval er geen akkoord is, worden alle betrokkenen in de gelegenheid gesteld om opmerkingen op het voorverslag te maken, waarbij zij argumenten naar voor brengen om hun standpunt te verdedigen.
De deskundige onderzoekt de opmerkingen van partijen en beantwoordt de opmerkingen. Indien de opmerkingen terecht zijn, kan dit eventueel aanleiding geven tot herzien of bijsturen van de visie van de deskundige met betrekking tot oorzaak, verantwoordelijkheid, schade of afrekening. De deskundige verwerkt de opmerkingen van partijen in een eindverslag waarin zijn definitieve standpunten worden neergeschreven. Het eindverslag wordt verzonden aan de rechtbank en aan de partijen. Op dat ogenblik is de gerechtelijke opdracht van de deskundige be�indigd, wat niet wegneemt dat de zaak daarna nog geruime tijd kan aanslepen alvorens een definitief vonnis door de rechtbank wordt uitgesproken.
Stel, u heeft schade veroorzaakt of u bent schadeleider, als dan niet veroorzaakt door derden. U kan steeds zelf uw expert aanstellen om een schadedossier te regelen. Hetzij bij een schadegeval met derden, hetzij bij een schadeval met uw verzekering.
U bent niet akkoord met het voorstel van uw verzekeing. U kan steeds zelf een expert aanstellen die een gegrond tegenvoorstel dient tegen uw verzekeraar of tegen de tegenpartij.
Een verzekeringsexpert wordt door een maatschappij gemandateerd om een schadegeval vast te stellen, te toetsen met de polisvoorwaarden en tracht de schade te regelen.
pagina onder constructie